گوشی‌های سرقتی کجا می‌روند؟ | بازار داغ گوشی‌های سرقتی ایران در کشورهای همسایه

 در همین حال هنگ مرزی خراسان رضوی خبر داد که یک محموله شامل ۳۵۹ گوشی سرقتی هوشمند را کشف کرده است. گوشی‌هایی که قرار بوده از مرز راهی افغانستان شوند تا در آنجا به فروش برسند. پیش از این هم گفته شده بود به دلیل رجیستری گوشی تلفن همراه در ایران عملا سرقت و فروش آن چندان رونق و سودی ندارد. اما خبرها نشان می‌دهد که کشورهای همسایه تبدیل به بازار اصلی این گوشی‌های سرقتی شده‌اند.

۳۵۹ سرقت؛ ۳۵۹ آسیب اقتصادی و اجتماعی

بر اساس گزارش فرمانده مرزبانی خراسان رضوی گوشی‌های هوشمند «به طرز بسیار ماهرانه‌ای» در دو خودرو جاساز شده بودند. ارزش این محموله نیز حدود ۴ میلیارد تومان برآورد شده است. اما آنچه در این میان اهمیت بیشتری دارد نه ارزش این گوشی‌ها، بلکه رعب و وحشت و حس ناامنی است که در جامعه ایجاد کرده‌اند. به طور کلی سرقت‌های خرد ممکن ضرر اقتصادی غیرقابل جبرانی به مردم وارد نکند اما پیامدهای اجتماعی منفی بسیار خواهد داشت. در سال‌های اخیر هرچند آمارهایی از افزایش سرقت خرد ارائه شده اما پلیس آمار دقیقی از سرقت گوشی هوشمند در کشور و به ویژه در پایتخت اعلام نکرده است. با این حال رضا مسعودی‌فر، قائم‌مقام معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه‌قضائیه خرداد ۱۴۰۱ گفته بود که سال ۱۴۰۰ آمار سرقت‌ها از ۲۰۰ هزار مورد در سال ۱۳۸۸ به یک‌میلیون و ۴۰۰هزار مورد رسیده است. این آمار واکنش‌های بسیار را برانگیخت. چرا که افزایش ۷ برابری سرقت‌ها را در یک دهه اخیر نشان می‌داد. محمد قنبری رییس پلیس آگاهی نیز گفته بود در دو ماه ابتدایی سال ۱۴۰۱ ۶۰۰ گوشی تلفن همراه سرقتی کشف شده است. البته این همه آمار سرقت‌ها نبوده و فقط شامل کشف‌شده‌ها می‌شود.

بازار داغ گوشی‌های سرقتی ایران در کشور همسایه

رجستری گوشی همراه در ایران خریدوفروش این گوشی‌های سرقتی را کمتر کرده است. این را چند فروشنده موبایل به فراز می‌گویند. هرچند که هنوز هم در حوالی بازار موبایل‌فروش‌ها کم نیستند کسانی که گوشی‌های بدون کارتون‌ را با قیمت بسیار پایینی می‌فروشند. فروشنده‌ها می‌‌گویند این سارقان هر روز به آن‌ها نیز برای فروش گوشی‌های بدون کارتون مراجعه می‌کنند. اما مغازه‌دارها نمی‌توانند گوشی بدون کارتون بفروشند چراکه پلیس آگاهی آن را نشان سرقتی بودن گوشی می‌داند. بنابراین چند راه پیش روی سارقان گوشی همراه است. اولین راه فروش گوشی بدون کارتون به مالخرها یا هر خریدار دیگری است. خریداران مال دزدی یا به اصطلاح مالخرها نیز یا با تغییر شناسه گوشی و پیدا کردن کارتون آن را به عنوان دست دوم به فروش می‌رسانند و یا به دلیل مشکل رجیستری آن را قاچاق می‌کنند. قاچاق این گوشی‌ها به وسیله اتباع به کشورهای همسایه به ویژه افغانستان اتفاق می‌افتد. چون بر اساس قانون رجیستری موبایلی که به‌صورت رسمی خریداری می‌شود، باید انتقال مالکیت داشته باشد و در سامانه مربوطه ثبت شود. اگر این گوشی ثبت‌شده سرقت شود، به‌محض اینکه سیم‌کارت دیگری در گوشی قرار بگیرد، پیامی برای فرد ارسال و دستگاه رهگیری می‌شود. معمولاً اگر بعد از مدتی انتقال مالکیت انجام نشود، دستگاه دیگر کار نمی‌کند و آنتن‌دهی خود را از دست می‌دهد. البته این روند برای گوشی‌های آیفون مدل ۱۴ و پس از آن چندان موضوعیت ندارد. چراکه این گوشی‌ها رجیستری نمی‌شوند و در صورت سرقت نیز قابلیت استفاده به شکل قبلی را دارند.

فروشنده‌ها می‌گویند برخی نیز گوشی را باز می‌کنند و قطعات آن از جمله ال‌سی‌دی و دیگر قطعات قابل فروش را در بازار می‌فروشند.

توصیه‌های پلیس؛ اگر گوشی سرقت شد چه باید کرد؟ 

بر اساس گزارش‌ها پلیس سرقت گوشی همراه چند شکل اصلی دارد که شامل موبایل قاپ های بزن در رو، موبایل قاپ های پشت چراغ، موبایل قاپ های پیاده رویی و سایر سرقت‌های موبایل می‌شود. پس از سرقت گوشی پیشنهاد می‌شود که گوشی سرقتی را در سامانه همیاب ۲۴ ثبت کنید تا خرید و فروش آن جلوگیری شده و در بین کالاهای پیدا شده سراسر کشور و کلانتری ها جستجو شده و به شما اطلاع داده شود. برای پیشگیری از سرقت نیز پلیس توصیه‌هایی داشته است. بر اساس توصیه‌های پلیس مواقعی که با تلفن همراه در خیابان و معابر صحبت می کنید از هندزفری استفاده کرده و در غیر اینصورت صرفاً در موارد محدود و ضروری از گوشی همراه خود استفاده نمائید. اگر از گوشی تلفن همراه گران قیمت استفاده می کنید سعی کنید در اماکن عمومی آن را در معرض دید و نمایش دیگران قرار ندهید.

کارشناسان می‌گویند که ارتباط مستقیمی میان تورم و شرایط اقتصادی با افزایش آمار سرقت‌های خرد و گوشی وجود دارد. از سوی دیگر قاچاق این گوشی از مرزها و بازار خوب در کشورهای همسایه نیز زمینه دیگری برای سارقان ایجاد کرده است.